SZACHIŚCI (Shatranj Ke Khilari) reż.: Satyajit Ray, scen.: Satyajit Ray, zdj.: Soumendu Roy, muz.: Satyajit Ray, w.: Amjad Khan (Mirza Sajjat Ali), Saeed Jaffrey (Mir Roshan Ali), Richard Attenborough (sir James Outram), Shabana Azmi (Khurshid – żona Mirzy), Farida Jalal (Nafeesa – żona Mira), prod.: Indie 1977 (113min)
Mowa w filmie o epizodzie z historii kolonizacji Indii, na tle którego Ray alegorycznie – poprzez kontekst rozgrywki szachowej – przedstawia sytuację uśpionego kraju, dostającego się stopniowo pod obcą dominację. (...) Akcja filmu toczy się w roku 1856, czyli w końcowym okresie konsolidacji indyjskich posiadłości przez Wielką Brytanię. Instrumentem podboju jest Kompania Wschodnioindyjska, organizacja militarno-handlowa utrzymująca wojsko i tłocząca nawet własną monetę. Ofiarami ekspansji padają kolejno władcy poszczególnych państewek.
