SIERGIEJ PARADŻANOW
ROBIĘ GENIALNY FILM (Diełaju gienialnyj film) reż. i scen.: Wołodymyr Łuhowski, zdj.: Wiktor Kruszcz, prod.: Ukraina (Kinostudio im. Aleksandra Dowżenki), 1991
Wołodymyr Łuhowski był drugim reżyserem przy realizacji filmu "Cienie zapomnianych przodków". W poświęconym temu arcydziełu sztuki filmowej dokumencie znalazły się zdjęcia z planu filmowego oraz rozmowy ze współtwórcami genialnego filmu Paradżanowa.
Wołodymyr Łuhowski był drugim reżyserem przy realizacji filmu "Cienie zapomnianych przodków". W poświęconym temu arcydziełu sztuki filmowej dokumencie znalazły się zdjęcia z planu filmowego oraz rozmowy ze współtwórcami genialnego filmu Paradżanowa.
JEZIORO ŁABĘDZIE. ZONA (Lebiedinoje oziero.Zona) reż .: Jurij Iljenko, scen. (na podst. opowiadań Siergieja Paradżanowa): Siergiej Paradżanow, Jurij Iljenko, zdj.: Jurij Iljenko, muz.: Wirko Balej, w.: Wiktor Sołowjow (więzień), Ludmiła Jefimienko (kobieta), Filip Iljenko (chłopiec), Maja Bułhakowa (stara kobieta), Wiktor Demertasz (strażnik więzienny), prod.: Rosja / Kanada / USA/ Szwecja 1989 (96 min)
Nagroda FIPRESCI na MFF w Cannes’1990
"Jezioro łabędzie. Zona" to tytuł więziennych zapisków Paradżanowa (fragmenty opublikował tygodnik "Film" w 1989 roku). Na ich podstawie powstał scenariusz opisujący życie we współczesnym łagrze (reżyser przebywał w obozie pracy w latach 1975-78), a na tym tle uczucie zawiązujące się między więźniem i żyjącą nieopodal robotnicą, samotnie wychowującą syna. Film, poetycki z jednej strony, a wstrząsający z drugiej, zrealizował Jurij Iljenko - operator słynnego fabularnego debiutu Paradżanowa "Cienie zapomnianych przodków" i twórca równie znanego "Białego ptaka z czarnym znamieniem".
ETIUDY O WRUBLU (Etiudy o Wrubele) reż.: Leonid Osyka, scen.: Siergiej Paradżanow, Leonid Osyka, zdj.: Walerij Baszkatow, w.: Ediszer Gjorgobiani , Anatolij Romaszyn, Olga Gobzewa, Aleksiej Safonow,, Swietłana Kniaziewa, Borys Chmielnicki, Konstantin Stiepankow, Nikołaj Kriukow, prod.: Ukraina 1989 (80 min)
Osobista wizja życia i twórczości malarza Michała Wrubla (1856 – 1910) w seminarium Paradżanowa, koncentruje się na jego kijowskim epizodzie. Miał 31 lat, kiedy przyjechał do Kijowa by podjąć się wykonania fresków w powstającej cerkwii. Artysta znajdował się akurat w takim momencie rozwoju, że nie narzekał na brak pomysłów, zaczynał równocześnie kilka prac, ale rzadko którą doprowadzał do końca. Ta sytuacja stała się dla niego źródłem nieznośnego niezadowolenia i skłoniła do zajęcia się motywami biblijnymi. Co przywiodło go do refleksji nad tajemnicą ludzkiego żywota i zagadkami duszy.
Film nie jest tradycyjną biografią znakomitego malarza. Próbuje raczej poprzez charakter jego malarstwa, artystyczną wrażliwość i wyobraźnię, nakreślić duchowy portret artysty. Zawieszonego gdzieś między niebem a ziemią. Przeżywającego nieszczęśliwą miłość do zamężnej kobiety. To w tej miłości właśnie znalazł zarazem ból i urodę życia.
ARABESKI NA TEMAT PIROSMANIEGO reżyseria: Siergiej Paradżanow, scenariusz: Kora Cereteli, zdjęcia: Nodar Paliaszwili muzyka: Dżansuk; kostiumy: Siergiej Paradżanow, obsada: Aleksandr Dżanszijew (Pirosmani), Lejla Alibegaszwili (Margarita), ZSRR 1986, 20'
Piękna impresyjno-dokumentalna etiuda poświęcona twórczości wybitnego gruzińskiego malarza-prymitywisty Niko Pirosmaniszwili (1862-1918). Zrytmizowane, sekwencje obrazów malarza wzbogacone są tłem dźwiękowo-muzycznym, widokami starego Tbilisi, ujęciami starych, pięknych przedmiotów.
JUTRO (Zawtra) reżyseria: Jefim Galpierin, scenariusz: Siergiej Paradżanow, przy współpracy Jurija Androsowa, ZSRR, 1977, 40’
Nagrody: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ZSRR 1977 – dyplom dla pułkownika Bojczenko i kuratorów produkcji
W 1977 roku komisarz obwodowego GUŁAG-u w Komunarsku (Przewalsk) pułkownik Bojczenko dostał z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Moskwy polecenie wyprodukować film o reedukacji zeków w szkołach dla pracującej młodzieży i szkołach zawodowych, ponieważ u niego siedzi jakiś reżyser. Scenariusz napisał na dziesięciu stronach Siergiej Paradżanow (karty egzaminacyjne wznoszą się jak gołębie, i lecą przez okno, wznoszą się nad krajem), z rozrysowaniem jego na kadry filmowe. Dyrektor szkoły dopisywał, że rosły postępy w nauce i świadomość uczących się. Do pracy na planie filmu nie dopuszczono Paradżanowa i zabroniono jego filmować. Zamiast filmu instruktażowego powstała unikalna dokumentacja z sowieckiego łagru, zrealizowana przez Jefima Galperina, studenta Kijowskiego Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej. Po pokazie filmu w obozie Siergiej Paradżanow zgłosił gotowość zakupu kopii za milion rubli, by go sprzedać zagranicą za milion dolarów. W piśmie z zony pisał on, że opowiedziano o szkole językiem sztuki i kompozycji. Dużo niepotrzebnego i niegustownego, ale w zasadzie jest to „kino”... Wogóle, jest to śmieszne mówić o „kinie”, tym bardziej, jeśli jesteś 4 lata „trupem”, a przed tobą starość i impotencja. Jedyny pokaz publiczny filmu, pod hasłem stuleciu urodzin Feliksa Dzierżyńskiego poświęca się, odbył się w wypełnionej po brzegi sali na festiwalu Mołodost 1977 w Kijowie. Wkrótce wszystkie materiały filmowe KGB zarekwirowało i zniszczyło. Cudem zachowana jedyna kopia będzie pokazana na seminarium.
Nagrody: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ZSRR 1977 – dyplom dla pułkownika Bojczenko i kuratorów produkcji
W 1977 roku komisarz obwodowego GUŁAG-u w Komunarsku (Przewalsk) pułkownik Bojczenko dostał z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Moskwy polecenie wyprodukować film o reedukacji zeków w szkołach dla pracującej młodzieży i szkołach zawodowych, ponieważ u niego siedzi jakiś reżyser. Scenariusz napisał na dziesięciu stronach Siergiej Paradżanow (karty egzaminacyjne wznoszą się jak gołębie, i lecą przez okno, wznoszą się nad krajem), z rozrysowaniem jego na kadry filmowe. Dyrektor szkoły dopisywał, że rosły postępy w nauce i świadomość uczących się. Do pracy na planie filmu nie dopuszczono Paradżanowa i zabroniono jego filmować. Zamiast filmu instruktażowego powstała unikalna dokumentacja z sowieckiego łagru, zrealizowana przez Jefima Galperina, studenta Kijowskiego Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej. Po pokazie filmu w obozie Siergiej Paradżanow zgłosił gotowość zakupu kopii za milion rubli, by go sprzedać zagranicą za milion dolarów. W piśmie z zony pisał on, że opowiedziano o szkole językiem sztuki i kompozycji. Dużo niepotrzebnego i niegustownego, ale w zasadzie jest to „kino”... Wogóle, jest to śmieszne mówić o „kinie”, tym bardziej, jeśli jesteś 4 lata „trupem”, a przed tobą starość i impotencja. Jedyny pokaz publiczny filmu, pod hasłem stuleciu urodzin Feliksa Dzierżyńskiego poświęca się, odbył się w wypełnionej po brzegi sali na festiwalu Mołodost 1977 w Kijowie. Wkrótce wszystkie materiały filmowe KGB zarekwirowało i zniszczyło. Cudem zachowana jedyna kopia będzie pokazana na seminarium.
