OD APARTHEIDU DO MUNDIALU

Przez lata z trudem przedostawało się na światowe ekrany. Bojkot RPA z powodu polityki apartheidu objął także dobra kultury. Co nie znaczy, że kino przed dojściem do władzy Nelsona Mandeli w tym miejscu nie istniało. Przeciwnie, ze względów ekonomicznych miało bodaj najlepsze warunki rozwoju na całym kontynencie. Ale jego zasięg i znaczenie ograniczały się do własnej publiczności. Jeśli zatem obrazy opisujące ówczesną rzeczywistość trafiały do międzynarodowego obiegu kinowego, to głównie za sprawą twórców z zewnątrz, napiętnujących w swoich filamach skutki segregacji rasowej ("Wróć Afryko" L. Rogosina /1958/, "Świat na uboczu" Ch.  Mengesa /1987/, "Krzyk wolności" R. Attenborough /1987/, "A Dry White Season" E. Palcy /1989/). Za nieliczne wyjątki, które jakimś cudem umknęły uwadze cenzury, mimo zawartego ładunku krytyki społecznej, mogą uchodzić "Dingaka" J. Uysa (1965) czy "Złodziej" O. Schmitza (1988). Po przełomie politycznym kino z RPA nadrabia stracony czas i podbija świat (Oscar dla "Tsotsi", Złoty Niedźwiedź w Berlinie dla "Carmen"). Kiedy dziś możemy już patrzeć na kino stamtąd bez uprzedzeń, warto na nowo spojrzeć w Zwierzyńcu na jego historię: od kina niemego, po produkcje z ostatnich lat.

DE VOORTREKKERS (Pionierzy) - reż. Harold Shaw (1916)
BOU VAN 'N NASIE (Powstanie narodu) - reż. Joseph Albrecht, A.A. Pienaar (1938)
KIMBERLEY JIM - reż. Emil Nofal (1963)
JANNIE TOTSIENS - reż. Jans Rautenbach (1967)
KATRINA - reż. Jans Rautenbach (1969)
LAND APART (Kraj na uboczu)- reż. Sven Persson (1974)
GOŚĆ (The Guest) - reż. Ross Devenish (1980)
FIELA SE KIND (Dziecko Fieli) - reż. Katinka Heyns (1988)
THE STICK
(Kij) - reż. Darrell Roodt (1988)
ZŁODZIEJ (Mapantsula) - reż. Oliver Schmitz (1988)
HISTORIA KLARY VILJEE (Die Storie van Klara Viljee) - reż. Katinka Heyns (1992)
DROGA DO MEKKI (The Road to Mecca) - reż. Athol Fugard, Peter Goldsmid (1992)
SARAFINA! - reż. Darrell Roodt (1992)
DEMON PIASKÓW (Dust Devil) ? reż. Richard Stanley, RPA 1992
PŁACZ UKOCHANY KRAJU (Cry the Beloved Country) - reż. Darrell Roodt (1995)
HEARTS AND MINDS (Serca i umysły) -  reż. Ralph Ziman (1996)
PALJAS (Klaun) - reż. Katinka Heyns (1998)
ROZSĄDNY CZŁOWIEK (A Reasonable Man) - reż. Gavin Hood (1999)
ZWYCIĘSTWO (Amandla) ? reż. Lee Hirsch, RPA 2002
CARMEN Z KHAYELITSHA (U-Carmen e-Khayelitsha) - reż. Mark Dornford-May (2004)
PRZEBACZENIE
(Forgiveness) - reż. Jan Gabriel (2004)
ZULU LOVE LETTER (Zuluski list miłosny)- reż. Ramadan Suleman (2004)
DRUM - reż.: Zola Maseko, RPA
TSOTSI - reż. Gavin Hood (2005)
WIĘCEJ NIŻ GRA (More then just a game) ? reż.
Ahmed, RPA
POGAWĘDKI W NIEDZIELNE POPOŁUDNIE - reż. Khalo Matabane (2005)
JERUSALEMA - reż. Ralph Ziman, RPA 2008
IZULU LAMI (Moje sekretne niebo)- reż. Madoda Neaciyana (2009)
SHIRLEY ADAMS - reż. Oliver Hermanus, RPA 2009
DYSTRYKT 9- reż. N. Blomkamp, USA/Nowa Zelandia/Kanada/RPA 2009
INVICTUS - reż. C. Eastwood, USA 2009