BIAŁORUŚ: INNE SPOJRZENIE

DNIUKA
reż.: Andriej Kutsila, Aleksander Naliwajko
scen.: Andriej Kutsila, Aleksander Naliwajko

zdj.: Andriej Kutsila
muz.: Andriej Kutsila
prod.: Białoruś 2010 (30 min)
Nagroda za najlepszy film dokumentalny na Międzynarodowym Festiwalu Kina Niezależnego Lwów’2010; nagroda za najlepszy film dokumentalny na MFF „Listopad” w Mińsku’2010

Niezwykle malowniczy i naturalistyczny obraz mikrokosmosu pary starszych osób. Zwykła wieś poleska. Około dwudziestu domów, w których pozostali sami staruszkowie. W niedużej chatce ozdobionej w tkaniny własnej roboty siedzą obok siebie babcia i dziadek: Antonina Astapawna i Mikołaj Fiodarawicz. Mikołaj popijając zadaje sobie pytania o sens życia, cel istnienia niedochodowego gospodarstwa… Zimą jest nuda, ale przychodzi wiosna i odżywa przyroda,  a z nią ludzie i zwierzęta. Śpiewają ptaki, przez okno widać słoneczko. Ludzie nie zawracają sobie głowy dziwnymi problemami. Życie toczy się dalej. Tylko dlaczego babcia tak ciężko wzdycha?

ZIEMIA
reż.: Wiktar Asliuk
scen.: Wiktar Asliuk
zdj.: Wiktar Asliuk
prod.: Białoruś 2011 (… min)
Nagroda „Le Prix International de la Scam” na MFF Cinema Du Reel w Paryżu’2012

Ziemia” to film o kruchości ludzkiego życia. Na rosyjsko-białoruskiej granicy grupa woluntariuszy wykopuje kości radzieckich żołnierzy, którzy zostali zabici na tym terenie w 1942 roku. To tu, w witebskich i nowogrodzkich lasach, przechodziła linia frontu, na której z rąk Niemców ginęły całe sowieckie dywizje. Ciał żołnierzy nigdy nie pochowano, po wojnie przez wiele lat nie było wstępu do gęsto zaminowanych lasów.
Woluntariusze przyjeżdżają tu na swój koszt, żyją w namiotach i przez całe dnie zajmują się przesiewaniem ziemi w poszukiwaniu ludzkich szczątków. Wskazówką dla nich są należące do poległych metalowe przedmioty, które w ziemi zachowały się w lepszym stanie niż ludzkie kości.

OKRUCHY
reż.: Wital Nierusz
scen.: Wital Nierusz

zdj.: Wital Nierusz
prod.: Białoruś 2010 (… min)

Bohaterami „Okruchów” jest kilku mężczyzn w średnim wieku, którzy po upadku Związku Radzieckiego wrócili do domów rodzinnych w małej białoruskiej wiosce. Żaden z mężczyzn nie ma rodziny. Autor filmu pokazuje, jak przebiega życie bohaterów w nieskończonych kłopotach związanych z uprawianiem rolnictwa. Nie pamiętając o przeszłości, nie zastanawiając się nad przyszłością, mężczyźni żyją jednym dniem. Od samotności ratują ich wódka oraz rozmowy o sprawach codziennych, żarty i ironiczne komentarze wydarzeń politycznych na Białorusi. Ze światem łączy ich tylko telewizja, chociaż jej też nie wierzą. Żyją w izolacji, którą sami wybrali dla siebie.

ŚWIĘTO NA NASZEJ ULICY

reż.:  Adam Halin
scen.: Adam Halin
zdj.: Adam Halin
prod.: Białoruś 2009 (… min)

Podwórko z kilkoma ławeczkami przy ulicy Słonecznej nigdy nie bywa puste. Tu rozmawiają, piją, śpiewają, tańczą, wyjaśniają spory, spierają się o politykę, biją się, wzywają pogotowie ratunkowe, sprzeczają się z milicją, wyprowadzają na spacer dzieci, jedzą i znowu piją, śpią (często pod ławką), siusiają i znów piją mieszkańcy hoteli robotniczych jednej z mińskich fabryk. Okna mieszkania znanej białoruskiej operatorki filmowej Tatiany Łoginowoj wychodzą na to podwórko. Od wielu lat dziwi się, śmieje i denerwuje jednocześnie napotykanym widokiem. Zmienia się pogoda, zmieniają się pory roku, lecz postaci na podwórkowych ławkach są zawsze te same. Tym razem przy oknie w mieszkaniu Tatiany Łoginowoj postawiliśmy kamerę, która nagrała święto przy ulicy Słonecznej”.

ARCHIMANDRYTA
reż.:  Jerzy Kalina
scen.: Jerzy Kalina

zdj.: Roman Wasiluk
muz.: Marek Papaj
prod.: Polska 2012 (52 min)

Archimandryta Gabriel, prawosławny mnich z województwa podlaskiego jest założycielem i jedynym mieszkańcem pustelni w uroczysku Kudak nad Narwią. Przez pierwszych kilka lat samotnie mieszkał tam i modlił się w barakowozie, bez prądu, bieżącej wody, całkowicie odcięty od świata zewnętrznego. Po jakimś czasie, dzięki pomocy prawosławnych mieszkańców okolicznych wsi, na uroczysku stanęła drewniana cerkiew oraz dom dla mnichów i zabudowania gospodarcze. Miejsce to tłumnie odwiedzają dziś pielgrzymi. Przyciąga ich niezwykła osobowość archimandryty Gabriela: z każdym potrafi znaleźć wspólny język, udziela porad duchowych, leczy ziołami, hoduje pszczoły, a gdy trzeba, zakasuje rękawy i razem z innymi buduje pustelnię. Ale czy tak będzie zawsze? Czy pustelnik za życia znajdzie dla siebie następcę? Kolejni kandydaci do życia mniszego w pustelni nie wytrzymują długo... Nie potrafią żyć bez wygód, zdobyczy cywilizacji i kontaktu z rówieśnikami.

MIŃSK OD ŚWITU DO ZMIERZCHU

reż.:  Mirosław Dembiński, Maciej Drygas
scen.: Mirosław Dembiński, Maciej Drygas
zdj.: Mirosław Dembiński, Maciej Drygas
prod.: Polska 2011 (39 min)

Grupka młodych chłopaków ubranych w sportowe bluzy biegnie przez miasto traktując każdy murek, schody, ławkę w parku a nawet pomnik jak naturalne przeszkody do pokonania przeskokiem, przerzutem lub saltem. Parkour w Mińsku, stolicy Białorusi? Czemu nie? Kamera przyjmuje ten punkt widzenia zderzając się w locie ze zmianą warty przed pomnikiem Zwycięstwa, przechodniami w przejściach podziemnych i bywalcami miejskich deptaków. Czasem jednak zwalnia tempa zaglądając do taksówki, sali wykładowej, laboratorium czy na lekcję fortepianu. W każdym z tych miejsc czeka na nas bohater, o którym trudno później zapomnieć, który zostawia znaczący ślad w dalszym biegu opowieści. Te portrety wyraziste i pełne kontrastów na chwilę uchylają przed nami kurtynę, która wciąż zakrywa życie na Białorusi i czyni zeń egzotyczną zagadkę.

STRACH W KRAINIE SPOKOJU
reż.:  Kaciaryna Bortnik
scen.: Kaciaryna Bortnik

zdj.: Kaciaryna Bortnik
prod.: …. 2012 (… min)

To dokument, który stawia pytania o wiarygodność śledztwa w sprawie ubiegłorocznego zamachu w mińskim metrze, w którym zginęło 15 osób a kilkaset zostało rannych. W procesie na rozstrzelanie skazano dwójkę młodych mężczyzn. Wyroki zostały wykonane, a nadal pojawiają się pytania, czy skazani zostali właściwi ludzie, czy stali się oni kozłami ofiarnymi i kolejnymi śmiertelnymi ofiarami zamachu.

DOSYĆ! KU WOLNOŚCI

reż.: Wiaczesław Rakicki, Andriej Kuciła
scen.: Wiaczesław Rakicki, Andriej Kuciła
zdj.: Wiaczesław Rakicki, Andriej Kuciła
prod.: Polska 2011 (55 min)

Film opowiada o losach aresztowanych po wyborach opozycjonistów, którym za poglądy polityczne przyszło płacić  najwyższą cenę.  Pokazuje białoruską drogę do wolności widzianą oczami zwykłych ludzi, którzy do polityki często trafili przypadkowo.

ZABAWA W WOJNĘ
reż.:  Anton Tsyalezhnikau
scen.: Anton Tsyalezhnikau

zdj.: Anton Tsyalezhnikau
prod.: ….. 2010 (….. min)

Współczesne wojsko białoruskie widziane oczyma  żołnierzy  niepewnych politycznie. Wcielanie młodych opozycjonistów do armii to nowe  zjawisko  społeczno – polityczne  na Białorusi. Bohaterem jest Franek Viaczorka  jeden z liderów Młodego Frontu, który zostaje wcielony do wojska, po tym, jak zawiodły wszelkie próby jego politycznej resocjalizacji.

GENERAŁ NIESKOŃCZONEJ WOJNY

reż.:  Siarhei Isakau
scen.: Siarhei Isakau
zdj.: Siarhei Isakau
prod.: Polska 2008 (60 min)

Stanisław Bułak-Bałachowicz to pierwszy generał Białoruskiej Republiki Ludowej i generał Wojska Polskiego. Zarówno za życia, jak i po tragicznej śmierci jego postaci towarzyszyły dwie skrajne opinie: przez jednych uważany był za najemnika i awanturnika, a przez innych za męczennika i bohatera.
Autorzy filmu o Stanisławie Bułak-Bałachowiczu szukają odpowiedzi na pytania, kim naprawdę był, o co walczył i jak zginął generał, tragicznie uwikłany w historię Białorusi i Polski, bohater obu narodów.

DZIECI KSIĘDZA SZAPLEWICZA
reż.:  Zoja Katowicz, Alena Antaniszyna
scen.: Zoja Katowicz, Alena Antaniszyna

zdj.: Zoja Katowicz, Alena Antaniszyna
prod.: Polska 2011 (… min)

II Nagroda na Międzynarodowym Katolickim Festiwalu Filmów i Multimediów w Niepokalanowie’2012

To historia człowieka, który walczył z sowieckim systemem przy pomocy słów i dobrych uczynków. Bohaterem jest Stanisław Szaplewicz, ksiądz pochodzący z wioski Darawa w pobliżu Baranowicz. Po zakończeniu II wojny światowej przez kilka lat był ukrywany przez swoich wiernych, ale nawet w konspiracji nie przestawał służyć Bogu i ludziom. W wyniku zdrady został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego (d. NKWD). Szaplewicz trafił do Gułagu - po powrocie na Białoruś do swojej śmierci w 1975, został w pamięci ludzi jako człowiek o wielkiej sile ducha i niezłomnej postawie moralnej, działający w warunkach reżimu totalitarnego. „Dzieci księdza Szaplewicza” to ludzie, którzy opowiadają o swoim duszpasterzu. W filmie wykorzystano unikalne materiały archiwalne.

GALERIA ADY
reż.:  Uładzimir Kolas
scen.: Uładzimir Kolas
prod.: Polska 2007 (54 min)

„Galeria Ady” to film opowiadający historię właścicielki niedużego gospodarstwa, która co roku organizuje plenery artystyczne. Dzięki jej zaangażowaniu wielu czołowych białoruskich malarzy, którzy nie mogą wystawić swoich obrazów w oficjalnych galeriach, raz w roku ma szansę zaprezentowania ich na poplenerowej wystawie. Film nie tylko towarzyszy ich pracy, ale jest też zapisem specyficznych więzi rodzących się między artystami a ich modelami – mieszkańcami zaniedbanej i pogrążonej w postsowieckiej apatii wsi.
Film wielokrotnie nagrodzono na festiwalach.